Phân tích những lợi ích và hạn chế khi dùng điện toán đám mây

Tìm hiểu khái niệm điện toán đám mây là gì?

Theo IBM, điện toán đám mây, hay nói ngắn gọn là đám mây, là việc cung cấp tài nguyên máy tính cho người dùng tùy theo mục đích sử dụng thôn qua kết nối Internet. Nguồn tài nguyên đó có thể là bất kì thứ gì liên quan đến điện toán và máy tính, ví dụ như phần mềm, phần cứng, hạ tầng mạng cho đến các máy chủ và mạng lưới máy chủ cỡ lớn.

Trước thời điện toán đám mây, bạn muốn làm thứ gì thì cũng phải tự mình thực hiện, và tự mình bỏ tiền ra đầu tư hầu như từ đầu đến cuối. Ở vai trò người dùng cá nhân, nếu bạn muốn lưu dữ liệu, bạn phải tự bỏ tiền mua một cái ổ cứng. Bạn muốn sao lưu dữ liệu thường xuyên và ngay lập tức? Ngoài ổ cứng ra còn phải tự đi kiếm phần mềm, tự kết nối nó vào mạng nếu muốn. Nếu bạn muốn làm một website, bạn phải tự mình đi mua máy chủ về lắp rắp rồi cấu hình mọi thứ. Bạn muốn quản lý doanh số của cửa hàng tại gia, bạn phải tự đi mua phần mềm kế toán hay phần mềm bán hàng rồi cài đặt nó lên máy tính ở nhà.

Ví dụ liên quan đến điện toán đám mây: danh bạ điện thoại

Trước đây, bạn phải tự mình backup danh bạ định kì ra máy tính, phải giữ các file danh bạ đó, rồi nếu đổi điện thoại thì phải cài lại danh bạ rất mất thời gian. Giờ thì đã có Google, có Apple, có Microsoft hay BlackBerry lo chuyện danh bạ cho bạn. Mỗi khi bạn thêm số mới, danh bạ sẽ được đồng bộ lên “mây” và chứa trên đó. Trong trường hợp bạn chuyển sang điện thoại khác, danh bạ có thể được tải về một cách nhanh chóng. Không còn phải backup thường xuyên, không cần chép file thủ công nữa.

Với doanh nghiệp, họ bắt đầu di chuyển các ứng dụng hay phần mềm của mình lên đám mây. Cần phần mềm kế toán? Chỉ cần vào trình duyệt, click click vài cái, xong. Bạn không cần quan tâm đến việc phần mềm đó đang cài ra sao, cài trên máy chủ có địa chỉ IP là bao nhiêu, khi có update thì nó cũng tự động làm luôn. Bạn chỉ việc mở nó ra và dùng thôi. Muốn mở rộng thêm? Dễ ẹc, trả thêm tiền là có thêm user. Muốn chạy 24/7 mà không phải nghĩ đến tiền điện cho máy lạnh làm mát? Cũng có luôn.

Phân loại các điện tích đám mây lớn và phổ biến hiện nay

Hiện nay, các công ty cung cấp dịch vụ điện toán đám mây chia thành 3 loại lớn như sau:

1. Infrastructure as a Service (IaaS)

Infrastructure as a Service có nghĩa là “Hạ tầng được cung cấp như một dịch vụ”. Theo Amazon thì nó là mức cơ bản nhất của điện toán đám mây, và thường thì các dịch vụ IaaS sẽ bán cho bạn các thứ về mạng, về máy tính (máy ảo hoặc máy thật tùy nhu cầu), cũng như nơi lưu trữ dữ liệu. Cụ thể hơn, bạn có thể thuê một cái “máy chủ trên mây” với CPU, RAM, ổ cứng (SSD hoặc HDD) tùy theo nhu cầu. Rồi, vậy là bạn đã có một cái server, còn chuyện server đặt ở trung tâm dữ liệu nào, trong đó có bao nhiêu cái máy lạnh làm mát cho nó, nó xài mạng của dịch vụ viễn thông nào… thì bạn không cần quan tâm nữa. Bạn đã có server, cứ thứ mà dùng thôi.

Amazon Web Services hay DigitalOcean là những dịch vụ tiêu biểu cho kiểu IaaS. Bạn sẽ lên đó chọn máy chủ, sau đó tự bạn phải chọn và cài hệ điều hành, chọn xong thì phải cài thêm các phần mềm khác cần thiết cho ứng dụng của mình. Nếu bạn muốn xài máy chủ đó cho trang web thì phải cài các phần mềm liên quan đến web server, muốn xài máy chủ đó là cơ sở dữ liệu thì cài cơ sở dữ liệu vào, muốn xài máy chủ đó để chơi game Pikachu thì tự cài game vào 😀 (tất nhiên là nói cho vui thôi, chứ chả ai lại đi chơi game trên đó cả).

2. Platform as a Service (PaaS):

PaaS giúp bạn bỏ qua những sự phức tạp hay rắc rối khi phải tự mình quản lý hạ tầng của mình (thường có liên quan đến phần cứng và hệ điều hành). Nếu bạn thuê một dịch vụ PaaS, bạn chỉ cần tập trung vào việc triển khai các phần mềm của mình lên đó và bắt đầu chạy. Nhờ có PaaS mà bạn không phải lo update Windows cho máy chủ của mình mỗi khi có bản vá, không phải quản lý RAM, CPU, không phải lên kế hoạch về nguồn lực…

Một ví dụ của PaaS đó là các dịch vụ host web. Người ta sẽ chuẩn bị sẵn mọi thứ cho bạn từ máy chủ, phần mềm, cơ sở dữ liệu cho đến các cổng kết nối. Bạn chỉ cần đưa các file *.html của mình lên đó và chạy. Nếu có cơ sở dữ liệu thì chép dữ liệu vào rồi xài ngay. Ở mô hình PaaS này thì sự kiểm soát của bạn với chiếc máy chủ bị giới hạn lại rất nhiều, và khi đó một máy chủ thường sẽ được chia sẻ giữa nhiều người dùng PaaS với nhau để tiết kiệm chi phí (tức là tiền mua dịch vụ của bạn rẻ hơn).

3. Software as a Service (SaaS):

Đây là phần top cao nhất trong sơ đồ phân loại dịch vụ đám mây. Nó là một sản phẩm hoàn thiện được vận hành và quản lý bởi một nhà cung cấp. Và nói đơn giản, trong hầu hết trường hợp thì người ta dùng SaaS để nói về những phần mềm, ứng dụng có thể được dùng ngay bởi người dùng cuối.

Một ví dụ rất thường thấy của SaaS là dịch vụ email nền web, ví dụ như Gmail, Outlook hay Yahoo Mail chẳng hạn. Nó là một sản phẩm hoàn chỉnh, bạn có thể ngay lập tức xài để gửi nhận mail mà không phải thiết lập máy chủ quản lý mail, không phải thiết lập kết nối Internet cho máy chủ đó, cũng không cần tổ chức quản lý người dùng gì hết.

Tương tự, OneDrive, Dropbox cũng là SaaS. Phần mềm (hay trang web) cung cấp cho bạn mọi tính năng bạn cần, bạn không phải đi mua ổ cứng rồi thiết lập từ hệ điều hành cho đến kết nối mạng. Google Docs hoặc Microsoft Online cũng là SaaS, bạn có thể nhảy ngay vào và bắt đầu gõ văn bản hay tạo các bài thuyết trình mà không cần cài đặt phần mềm nào khác, không cần quan tâm bản quyền. Evernote, OneNote, Wunderlist, Google Keep cũng là dịch vụ đám mây dạng SaaS đó. SAP có cung cấp giải pháp quản lý doanh nghiệp online, một vài công ty thì cung cấp giải pháp kế toán và quản lý sản xuất ngay từ trình duyệt, cũng đều là SaaS.

Những lợi ích không tưởng của điện toán đám mây

1. Lợi ích lớn nhất của điện toán đám mây đó là tiết kiệm chi phí

Nãy giờ chúng ta đã phân tích về khía cạnh này rồi nên có lẽ không cần nói lại nhiều. Chủ yếu là bạn sẽ giảm được chi phí đầu tư hạ tầng ban đầu, chi phí mua phần cứng, phần mềm và bảo dưỡng chúng, chi phí để lắp đặt, tìm chỗ đặt server và vận hành thường ngày, chi phí thuê người để trông coi và nhiều thứ khác.

2. Sự tiện lợi

Bạn có thể nhanh chóng xài ngay một thứ gì đó mà không phải tốn công cài đặt phức tạp. Bạn có thể nhanh chóng truy cập chúng mọi lúc mọi nơi, gần như không bị phụ thuộc vào phần mềm hay phần cứng đang xài là gì. Nếu bạn xài ổ lưu trữ truyền thống mà để quên ở nhà thì làm sao bạn có thể lấy dữ liệu? Trong khi xài Dropbox thì chỉ cần lên web của nó rồi download file cần thiết về là hết chuyện. Hay như Gmail, bạn có thể nhanh chóng mượn laptop của thằng bạn để check mail mà không phải thiết lập tài khoản lằng nhằng trong Outlook, thậm chí chẳng cần Outlook luôn. Hoặc Google Docs cũng thế, chỉ cần mở trình duyệt ra và gõ, chả cần phải cài bộ office gì nữa.

3. Sự an toàn và tính liên tục.

Ổ HDD rời của bạn mà hư một cái là coi như mất trắng dữ liệu, trừ khi bạn phải hằng ngày copy dữ liệu ra hai ổ cùng lúc. Trong khi đó, dữ liệu của bạn mà nằm trên Dropbox, OneDrive thì sẽ có tính an toàn cao hơn, lỡ ổ cứng trên đó có hỏng thì dữ liệu back up của bạn vẫn sẽ được duy trì liên tục và bạn vẫn có thể tiếp tục xài nó như bình thường. Mình không nói là an toàn tuyệt đối, vì vẫn còn đó những rủi ro như công ty đám mây dẹp tiệm hay cả data center bị cháy rụi hay tệ hơn nữa là tận thế như tỏng phim 2012, nhưng ít ra thì xác suất của rủi ro đó thấp hơn việc bạn tự xài HDD rất nhiều.

4. Tính bảo mật của dữ liệu

Bạn làm mất một cái laptop chứa dữ liệu nhạy cảm của công ty hay hình nhạy cảm với bạn gái thì coi như tèo. Thiệt hại sẽ lớn vô cùng. Trong khi đó, nếu bạn lưu những thứ đó lên mây thì nếu bạn mất laptop thì chỉ đơn giản là mất đi một cục phần cứng mà thôi. Dữ liệu vẫn nằm an toàn trong tài khoản online, và nếu không có mật khẩu của bạn thì chẳng ai có thể vào đó nghịch được.

Một số hạn chế của điện toán đám mây

1. Sử dụng dịch vụ khó khăn nếu kết nối Internet chậm chạp

Còn nhờ hồi đứt cáp quang biển, mình phải đợi mãi thì Dropbox mới tải lên, cũng phải chờ một thời gian rất lâu Google Drive mới đồng bộ file dự án của mình, và mở Gmail ra thì tốn đâu phải 3-5 phút. Ở môi trường doanh nghiệp, điều này có nghĩa là họ phải tốn nhiều thời gian hơn cho việc chờ app đám mây tải xong, trong lúc đó thì thiệt hại có thể sẽ rất nghiêm trọng. Giả sử một cửa hàng có cả chục khách hàng cùng vào mà không thể chạy thanh toán cho khách thì có phải chết không cơ chứ.

Chính vì vậy mà nhiều dịch vụ đám mây có cung cấp lựa chọn lưu một phần hoặc tất cả dữ liệu trên máy tính, thường gọi là lưu offline. Dropbox, OneDrive, Google Drive cũng có, nó cho phép đồng bộ file xuống và chứa trên máy tính của bạn thường xuyên và bạn vẫn có thể làm việc, mở hay truy cập chúng kể cả khi không có Internet. Lúc nào có mạng lại thì sync lên sau. Evernote cũng tương tự, bạn thậm chí có thể ra đường và cầm điện thoại gõ ghi chú, khi nào về có Wi-Fi thì sẽ đưa ghi chú lên mây sau.

2. Chuyện quyền riêng tư

Bạn có đủ tin tưởng vào Evernote để lưu hết mọi dữ liệu của mình? Bạn có tin vào Gmail để lưu hết mọi email quan trọng liên quan đến công việc và chỉ cần rò rỉ một bức thư cũng có thể làm bạn mất công ty? Bạn có đủ tin tưởng một phần mềm kế toán online để lưu hết sổ sách của bạn trên đó và đảm bảo là số liệu không bị bán cho đối thủ cạnh tranh? Với người dùng cá nhân thì chuyện này có thể không quan trọng, nhưng với doanh nghiệp thì nó rất kinh khủng, thế nên nhiều doanh nghiệp bây giờ vẫn còn rất đắn đo với việc lên mây trong khi họ biết rằng giải pháp đó giúp họ tiết kiệm nhiều chi phí.

3. Nỗi lo về downtime

KHÔNG một nhà cung cấp dịch vụ đám mây nào có thể đảm bảo với bạn rằng máy chủ của họ sẽ chạy 100% liên tục và không bao giờ phải ngừng lại, dù cho có sự cố. Cỡ Facbeook và Google mà còn bị thì những hãng nhỏ làm sao dám đảm bảo 100%? Khi đó thì bạn chỉ có thể ngồi chơi thôi chứ chẳng làm gì được nữa.

Tuy nhiên, những hạn chế này có thể không phải là trở ngại lớn với nhiều cá nhân và doanh nghiệp. Lợi ích do nó mang lại đã đè bẹp những hạn chế nên họ vẫn chấp nhận để có được cái lợi to hơn so với việc tự mình triển khai, bảo dưỡng phần mềm phần cứng (lúc đó thì rủi ro còn cao hơn cả việc xài đám mây). Chính vì thế mà điện toán đám mây mới ngày càng phát triển, và xu hướng đó có vẻ sẽ không sớm dừng lại trong tương lai xa.

• điện toán đám mây amazon
• cách sử dụng điện toán đám mây
• các thành phần của điện toán đám mây
• tài liệu điện toán đám mây
• các mô hình triển khai điện toán đám mây
• điện toán đám mây pdf
• điện toán đám mây của google